Vroeginterventie na het overlijden van een kind

Een bedrijfsarts meldde een medewerker aan wiens zoontje aan kanker was overleden. De man hervatte twee weken na de begrafenis weer het werk. De bedrijfsarts maakte zich daar zorgen over. Hij was bang dat de man door te gaan werken het verlies niet onder ogen wilde zien. Misschien ging dat een jaar goed, maar dan was de kans toch wel groot dat hij compleet zou instorten, vreesde de bedrijfsarts.

Als je kijkt naar de cijfers over ziekteverzuim, dan kun je je de zorg van de bedrijfsarts wel voorstellen. Gemiddeld verzuimen mensen die een kind of partner verliezen 92 dagen (mannen). Bij vrouwen ligt dit iets hoger: 105 dagen (Arboned). Veertig procent van de beter melders meldt zich later weer ziek. De helft van de mensen keert na een dergelijk verlies geheel terug en een kwart in het geheel niet.

Behandelen

De vraag is of je zo iemand meteen moet behandelen of een jaar moet wachten. Meestal komt het namelijk vanzelf wel goed. Toch heb ik in dit geval direct EMDR toegepast.  Het had goed kunnen gaan, maar hij gaf aan zich alleen in het werk een beetje goed te voelen. Hij vond het moeilijk te rouwen en het verdriet te delen met zijn gezin.

Uitstellen

Jos de Keijser, bijzonder hoogleraar in complexe rouw bij de R.U. Groningen, vindt dat je in dit soort gevallen toch beter een jaar kunt wachten met behandeling. Hij sprak hier onlangs over op een congres voor bedrijfsartsen. “Wacht eerst een jaar watchful af, voordat je naar EMDR verwijst,” raadde hij aan, “want tachtig procent van de mensen die op een natuurlijke wijze iemand verliest herstelt uit zichzelf. Je kunt je wel onmiddellijk op het trauma richten, maar niet op de rouw. Dat kan iemand beter met familie delen.”

Direct helpen

Maar je hoort ook andere geluiden. Barend van Tussenbroek, klinisch psycholoog-psychotherapeut en hoofd van het kenniscentrum Militaire Geestelijke Gezondheidszorg, bepleitte op hetzelfde congres om bij de dood van een naaste juist snel te behandelen met EMDR. Als voorbeeld gaf hij de situatie van soldaten in Afghanistan die meemaakten dat een medesoldaat op een bermbom was gelopen. Omsingeld door de Taliban konden ze het lichaam van hun collega niet bergen. Een dag lang stonden ze in de hitte zonder iets te kunnen doen, terwijl ondertussen de Taliban berichtte over de laffe soldaten die niet eens hun collega durfden op te halen. Uiteindelijk is het stoffelijk overschot met een helikopter geborgen en naar de basis gebracht waar militairen afscheid konden nemen van hun collega. De militairen die na deze dramatische gebeurtenis Van Tussenbroek consulteerden, omdat zij niet goed konden slapen en zich niet meer konden concentreren, werden door hem ter plekke behandeld. Waarom wachten, vroeg hij zich af, als je ook meteen de pijn en de stress, ofwel de eerste rouwreacties, kunt behandelen?

Dilemma

Het blijft een dilemma. Er valt zeker iets te zeggen voor het argument van De Keijser, dat je als behandelaar niet op de stoel van de familie moet zitten. Toch pas ik in dit soort gevallen vaak snel EMDR toe. Ik denk dat het juist helpt bij het delen van het verdriet. Mijn patiënt lukte het door EMDR er meer te zijn voor zijn gezin en het werk wat los te laten. De balans werk-privé werd beter.

Moeten we bedrijfsartsen aanraden mensen snel door te sturen bij rouw en verlies naar EMDR? Als je erop wilt reageren, graag.

Tip: Jos de Keijser toonde een geweldige video over hoe een zus de moord op haar zus met EMDR verwerkt.
_______

Deze blogpost staat ook als column in EMDR-Magazine april 2015