Vrouwen krijgen kritiek op hun persoon, mannen op vaardigheden

Je komt te hard over. Waarom neem je je team niet net zo mee als je klanten? Je bent te kort door de bocht. Bij beoordelingen horen vrouwen vaker kritiek  op hun persoonlijke stijl van leidinggeven of omgaan met collega’s.  Hoe kun je daar  goed mee omgaan?

Uit een onderzoek naar 248 beoordelingen in de techno-industrie (waarvan 177 met kritische feedback) van  180 mensen, 105 man en 75 vrouw, bleek dat de constructieve kritiek voor mannen gericht was op verbetering van hun vaardigheden en de constructieve kritiek op vrouwen hun persoonlijkheid betrof. Mannen konden hun vaardigheden om prioriteiten te stellen verbeteren of hun vaardigheid om te luisteren. Vrouwen moesten minder scherp en hard overkomen, een stap terugdoen om de ander te laten schitteren of meer ruimte geven aan hun collega’s.

Twee beoordelingen van mannen, 71 van de vrouwen

Bij de inzendingen trof de linguïstische onderzoeker in twee van de 83 kritieken op het functioneren van mannen deze persoonlijke opmerkingen aan, terwijl deze in 71 van de 94 kritieken op de vrouwen gegeven werd.

De onderzochte personen zijn volgens de onderzoeker stuk voor stuk sterke performers die geen probleem hebben met het insturen van hun beoordeling. Ze zijn afkomstig van 28 Amerikaanse ondernemingen uit de technologiewereld.

Of de resultaten representatief zijn voor Nederlandse bedrijven zou onderzocht kunnen worden. Dit voorlopige onderzoek maakt in ieder geval alert op een mogelijke genderbias in beoordelingen. Overigens maakte het niet uit of vrouwelijke of mannelijke managers de feedback gaven.

Zie kritiek als aanmoediging

Hoe ermee om te gaan? Het is mooi als de beoordelaar zich meer bewust is van seksisme, maar vrouwen zelf zullen er goed mee om moeten gaan. Een paar tips.

1. Vat feedback niet te persoonlijk op, zie het in de context van de cultuur van een bedrijf, de moeite die sommigen hebben om met zelfbewuste en autonome vrouwen om te gaan. Vroeger kregen heksen dit soort persoonlijke kritiek en moesten ze er soms voor branden, nu assertieve vrouwen. Hun lot in deze tijd is echt een stuk beter. Wees trots op je toverkunsten en blijf ze inzetten.

2. Lees de positieve en negatieve feedback op sterke vrouwen. Bijvoorbeeld de kritieken die de kunstenares Marlene Dumas onlangs kreeg bij haar expositie in het Stedelijk Museum. Dit helpt om te relativeren.

3. Ga na wat de kritiek je doet. Spiegelt de kritiek je eigen negatief zelfbeeld of lichaamsbeeld? Sluit het aan bij kritische opmerkingen van je vader of moeder of roept het pestervaringen op van vroeger? Zet je in om die vroegere ervaringen te verwerken, eventueel met behulp van een coach, zodat je de kritiek die in het hier en nu wordt gegeven van de vroegere emotionele lading ontdoet. 

Dat helpt je om een meer accuraat beeld van jezelf te krijgen en te beslissen wat je eventueel zelf wilt veranderen aan je persoonlijke stijl.

4. Kritiek voelt vaak als bedreiging, je schiet dan in de stresscirkel van gevaar. Als je je teveel aantrekt van kritiek, loop je het risico onder te presteren. Blijf je bewust van je persoonlijke doelen (jaagcirkel) en verbind je met belangrijke anderen (hechtingcirkel).