Hoe een turbotype zijn kracht herwint

Marco werkt als ICT-er voor een kledingzaak. Als het bedrijf wordt overgenomen door een internationale winkelketen moeten alle filialen met dezelfde software gaan werken. Daarmee is voor Marco het plezier in zijn werk in een keer vergald. Niet alleen is er geen enkele belangstelling meer voor het programma dat hij heeft gemaakt voor voorraadregistratie, er zal hem ook niet meer gevraagd worden om met passende oplossingen te komen voor ICT-problemen. Al dit soort werk wordt nu uitbesteed aan een extern softwarebedrijf.

Marco is boos, voelt zich machteloos en nutteloos, en meldt zich met stressklachten bij de bedrijfsarts.

Jaagcirkel

Marco is het voorbeeld van een turbotype: hij zoekt de uitdaging, werkt graag met deadlines en wil zoveel mogelijk productie leveren. Zo’n type gedijt goed in de emotiecirkel van het Jagen. Steeds uit op scoren. Door de overname van de kledingzaak waar hij werkt, is zijn jaagterrein van hem afgenomen en belandt hij in de emotie cirkel van Gevaar. Is er nog wel uitdagend werk voor hem? Kan het externe bureau de opdrachten wel aan? Wordt hij binnenkort ontslagen?

Gevaarcirkel

Marco’s aanpakgedrag slaat om in terugtrekgedrag. Het Turbotype dat hij is (versnellen bij stress) vertoont nu de kenmerken van een Bore-outtype dat zichzelf onderbelast. De angst om ontslagen te worden, wordt zo een self fulfilling prophesy. Hij dreigt het contact met de twee emotiecirkels die hem juist succesvol maakten –jagen en hechting – te verliezen.

Hechtingcirkel

Om zijn kracht te herwinnen moet Marco zich aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Het pioniersbedrijf waar hij werkte is nu een bureaucratische organisatie. In plaats van zelf dingen te bedenken en  ontwerpen, moet hij nu gaan managen en coördineren.

Terug in de Jaagcirkel

Marco wil nog steeds iets moois bouwen. Om dat als coördinator voor elkaar te krijgen moet hij zich met de organisatie en anderen verbinden en ze niet vermijden. Daarvoor is hechtingsgedrag nodig: een goede relatie leggen met de personen die het voor het zeggen hebben in de nieuwe organisatie. Zijn ‘oude’ probleemoplossend vermogen moet hij weer aanspreken. Dingen aanpakken in plaats van op zijn beloop te laten of te vermijden.

Hij moet dus wel taken aan een extern bureau overdragen. Als hij zich verantwoordelijk blijft voelen voor alle ICT-klussen zit hij zichzelf en de anderen dwars en zal zijn stress alleen maar toenemen. De angst om ontslagen te worden zal hij ook moeten loslaten. Het is goed mogelijk dat de nieuwe organisatie uiteindelijk van hem afwil. Voor hem moet dat een stimulans zijn om zijn jachtterrein te verleggen en zich voor te bereiden op een nieuwe baan.