Over je angst surfen

Min of meer bij toeval ben ik in San Juan del Sur beland. Een tot surfparadijs geëvolueerde vissersplaats aan de Stille Oceaan in het zuidwesten van Nicaragua. Ik kom hier om te ontspannen en kijk graag naar de surfers die als meeuwen over de golven scheren. Voor geen goud zou ik zelf op zo’n plank in de zee willen staan. Veel te eng.

Op weg naar een surfshop om een boottochtje te regelen, kom ik onbedoeld in gesprek met de locale surfdude Pedro. Hij stelt me voor om een surfles te volgen. Surfen, dat nooit. Toch laat ik me overhalen door de geruststellende woorden van Pedro. Het water komt niet hoger dan mijn schouder en ik ben er niet te oud voor. 'Kom op, mama', zegt hij.

Code rood

De trip begint over een uur. Eenmaal buiten slaat de angstthermometer door tot code rood: totale pVanuit de psychologie zijn er drie angstfasen te benoemen. In de eerste ben je scherp en presteer je beter. In fase twee sla je op de vlucht of ga je in de aanval, en in fase drie, code rood, bevries je.

Dus ik snap wel hoe de angst werkt. Maar daardoor kom ik er nog niet vanaf. Hoe kom ik hieruit? In deze fase is de toegang tot het denken geblokkeerd. Daarom moet ik niet denken, maar verbeelden. Ik haal de beelden terug van de animatiefilm Inside Out die ik in het vliegtuig op weg naar Nicaragua zag. Hierin werd angst uitgebeeld als een spookachtig wormpje. Door het oproepen van het beeld ontspannen mijn gezichtsspieren en schouders. Zo'n beeld troost.

Nu kan ik overgaan op de tweede strategie om de angst onder controle te krijgen. Ik zoek een filmpje op YouTube om de basis van het surfen te zien. De houding op de surfplank doet me denken aan de Warrior 2 uit mijn yogaklas. De associatie met iets bekends is het laatste stapje om de angst acceptabel te maken.

Sta ik nu in één keer op de surfplank in de Pacific? Dat niet. Na een paar mislukte pogingen en wisseling van surfleraar en zijn afleidende vragen over het weer in Holland sta ik een kort moment als een Warrior op de plank. Een moment van euforie.

Tips

De angst die ik heb ervaren is niet anders dan de angst die cliënten in mijn praktijk belemmert in hun dagelijks functioneren. Om de angst de baas te worden kunnen de volgende tips helpen:

1. Stel jezelf gerust. Of je nu een vliegtuig in moet, het podium op, of op een plankje de zee in gaat, je gaat niet dood. Kijk objectief naar de situatie waarin je komt, en stel vast hoe groot de kans is dat je iets ergs gebeurt.
2. Visualiseer een eerder overwonnen angst.
3. Neem een houding van triomf aan; verbeeld je overwinnaar te zijn.
4. Kijk om je heen. Neem waar wat voor een weer het is, hoe de omgeving eruitziet.
5. Ga de film Inside Out zien en stel je de figuur Angst voor.