Creatief met stress

Mijn vorige boek Daar ga ik weer, herken je stresstype beschrijft de vier stresstypen (turbo-, crash, hooggevoelig en bore-out) die verklaren waarom mensen verschillend met stress omgaan. Dat blijkt heel bruikbaar bij het aanpakken van stress. Bij de behandeling van cliënten merk ik echter dat er nog iets anders is dat bepaalt hoe we met stress omgaan, namelijk de manier waarop we ons hechten aan de mensen en dingen om ons heen. Ik begreep alleen nog niet hoe je de verschillende vormen van hechting kon koppelen aan de stresstypen. 

Op zoek naar een model

Er is wel iemand, Shelley Taylor, die heeft aangetoond hoe hechting en stress samenvallen.  Taylor toont bijvoorbeeld  aan dat vrouwen bij stress steun zoeken bij elkaar en dan het hormoon oxytocine aanmaken. Dat is interessant, maar daarmee is er nog geen relatie met stresstypen gelegd. 

Een collega raadde me het boek Compassievol leven aan van psychiater Erik van den Brink en stresscoach Frits Koster. Daarin staat een werkbaar model. Dat model gaat uit van drie emotiecirkels: die van gevaar, jagen of hechting.  Dat is voor mij de eye opener.  Je stresstype bepaalt namelijk naar welke van de drie genoemde emotiecirkels je voorkeur uitgaat. Het hangt van je stresstype af of je bij stress vooral gevaar ziet en gaat vluchten of juist de uitdaging ziet en gaat jagen. Of vooral de hulp van anderen inroept en je gaat verbinden met anderen. In dat laatste geval is de cirkel van hechting dominant. Het gaat hierbij om de relatie tussen je instelling - stresstype -  en de emotie die stress bij je oproept.

Van den Brink en Koster baseren zich op de Engelse hoogleraar klinische psychologie Paul Gilbert en Amerikaanse psycholoog Christopher Germer die ieder op hun eigen manier de achtergrond van de emotiecirkels uitleggen. Fascinerend! Hun opvattingen en onderzoek stelden me in staat om een vragenlijst te maken over welke stress- of emotiecirkel op iemand van toepassing is. Het leuke is dat je met deze inzichten kunt achterhalen op welke manier je de acute stress bij jezelf vermindert of juist de langdurige stress. Een echte behandeling op maat!

---